HEMZENİN (ء) YAZILIŞI

         

   Arap harflerinden biri olan hemze (ء), elif (ا) yâ (ي) ve vâv (و)’ın üzerine yazılmaktadır. Bazı durumlarda ise bunların desteğine ihtiyaç yoktur. Yine hemze başta, ortada ve sonda olmak üzere üç şekilde yazılmaktadır.

               Hemze başta geldiği zaman harekesi fetha (ـــَ) veya damme (ـــُ) ise elifin üzerine harekesi kesra (ـــِ) ise elifin altına yazılır. Örnek olarak (أَكَلَ),)  (أُجْرَةٌ ve (إِنَّ)’ yi verebiliriz.

               Hemzenin ortada yazılışı biraz karışıktır. Bir denklem kurarsak akılda kalması daha kolay olur. Öncelikle her harekeye bir değer verelim;

-        Kesra (ـــِ) 1. dereceden, yani en kuvvetli harekemiz olsun,

-        Damme (ـــُ) 2. dereceden kuvvetli harekemiz olsun,

-        Fetha (ـــَ) 3. dereceden kuvvetli harekemiz olsun,

-        Cezm (ـــْ) 4. dereceden, yani en kuvvetsiz harekemiz olsun.

       Şimdi hemzenin ve hemzeden önceki harfin kuvvetlerini karşılaştırıp hemzeyi, kuvveti daha fazla olan harekenin destek harfinin üzerine yazacağız. Mesela kesra cezmden daha kuvvetli bir harftir ve bu yüzden بِئْرٌ)) yazılmalıdır. Yine (يَأْكُلُ) derken fethanın kuvveti cezmden fazla olduğu için hemze fethanın destek harfi olan elif üzerine gelmiştir.

       Hemze sonda yazılırken kendinden önceki harf fetha ise elif üzerine, kesra ise yâ üzerine, damme ise vâv üzerine ve sakin ise desteksiz yazılır. Fetha için (نَشَأَ)’yi kesra için (مُنْشِئٌ)’u damme için (نَشُؤَ)’yi ve cezm için ise إِنْشَاءٌ) ve (نَشْءٌ’u örnek verebiliriz.